Zenbilli Ali Efendi
Osmanlı devrinin sekizinci Şeyh'ül İslam'tır. Asıl adı Ali Gemali olan Zenbilli Ali Efendi, "Zenbili Müftüsü" unvanıyla ünlüdür. Molla Fenari'nin öğretmeni ve Ahmet İbn-i Mehmet Çelebi'nin III. Murad'ın ünlü kenti Cemaluddin Muhammed Aksariy'in torunları. Karaman'da doğdu ama doğum tarihi bilinmiyor.
Karaman ve Konya'daki ilk koleksiyonlarından sonra İstanbul'da Molla Hüsrev ve Bursa'da Mevlana Hüsamzade Muslihiddin Efendi derslere katıldı ve onlardan bir izin aldı. Kocasıyla Bursa'da evlendi. Koleksiyonlarını tamamladıktan sonra Edirne Taşlık Ali Bey Medresesine bir müderris atandı, ancak Karamanlı Mehmet Paşa'nın açılmasından sonra bu medrale uzun süre kalmadı. Sadrazam, düşük bir ücretle Beylerbeyi medresesine kedisini atadığında Zenbilli Ali Efendi, onur ve haysiyetin üstesinden gelmek için istifa etti ve Şeyh Muslihiddin İbn-i Fıka'nın hizmetine girdi.
II. Mehmed'in ve II. Beyazid'in kılıç davet etmesine rağmen dava parlamadı. Kendisi tarafından rahatsız edilen Sultan, Zenbilli Efendi'yi önce Bursa'ya, sonra Amasya'ya öğretmen olarak sürgün etti. Davaya cevap vermeme nedeni İsmail Hami Danishmend, bir Sultan Cem taraftarı olabileceği ihtimaliyle bağlantılıdır. İzinsiz olarak ayrıldığı için görevinden uzaklaştırılırsa, Sultan II. Beyazid'in gördüğü rüyada Zenbilli Ali Efendi affedildi ve 1503'de Şeyh'ül İslam oldu. Ayrıca, tamamlanan Beyazıt Medresesinde öğretmen olarak atanmıştır.
Yönetim kurulunun yükselişi ile Yavuz Selim'in itibarı. Doğruluk, doğruluk ve cesetle Yavuz göründü ve onu verdi. "Şeriata adil olmayan emirler verirsen, halvet fahişini cesur ve sempatik davranmaya vereceğim". Kanuni döneminde görevde olan Z. Ali Efendi de Rodos'un fethine katıldı. Fethi imam ve şehit olmayı başardı ve orada İslami kurumlar kurdu. MS 932'de İstanbul'da 1526 yılında öldü. Z. Ali Efendi, Zeyrek yamacında medfundur. Şeyh'ül İslam görevi 24 yıl sürdü.
Zenbilli Ali Efendi adı aldı, çünkü kendisine sunduğu (istediği babalar) anketi aldı ve cevaplarını soru kağıdını zenbille verdi.
Muhtaratü'l Feteva, fıkıh alanındaki şiir ve âyet eserleri ile bir eser sahibidir. Ayrıca II. Beyazid adına ahlak bilimi ile ilgili bir çalışma var.
Yorum Gönder